Yanık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bir yanığın ilk bakımı ve tedavisinin yanı sıra, yanığın iyileşmesini sağlamak için yapabileceğiniz başka birçok şey vardır. Seçtiğiniz tedavi türü, bireysel yaralanmanıza bağlı olacaktır. Cerrahi bir işleme ihtiyacınız olabilir veya bir dizi fizik tedavi tedavisinden geçmeniz gerekebilir.

Fizyoterapi

Yanık tedavisi sırasında fizik tedavi sürecin önemli bir parçasıdır. Vücuttaki işlevi ve hareketliliği geri kazanmayı amaçlar. Ayrıca yanığın olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir.

Bu süre zarfında hastalar aile üyelerinden veya yanık ekibinden yardıma ihtiyaç duyabilir. Ayrıca IV antibiyotik, tetanoz aşısı ve solunum yardımı gerektirebilirler. Ayrıca takip randevularına katılmaları gerekecek. Yanık tedavi sürecinin süresi hastanın durumuna bağlıdır.

Yanık ekibi fizyoterapistleri, meslek terapistlerini, sosyal hizmet uzmanlarını ve doktorları içerebilir. Genellikle bir yanık merkezi ile birlikte çalışırlar. Bu ekip, hastaların hayatlarını yoluna koymalarına yardımcı olmak için birlikte çalışır.

Yanık ekibi genellikle hastaların kendilerine sunulan tüm kaynaklardan yararlandığından emin olmak için çalışır. Bazı yanık hastalarına ayakta tedavi rehabilitasyon seanslarına katılma fırsatı verilebilir. Bu, onları okula veya işe dönmeye hazırlamanın mükemmel bir yolu olabilir.

Ayakta tedaviye ek olarak, hastaların evde fizik tedaviye katılmaları gerekebilir. Bu, pasif egzersizleri ve esnemenin yanı sıra aktif egzersizleri de içerebilir. Kompresyon giysileri gibi özel malzemelerin kullanımını da içerebilir. Bunlar, yanıktan etkilenen eklemlerde kontraktürlerin oluşmasını önlemeye yardımcı olur.

Ağrıyı gidermek için fizik tedavi de önerilebilir. Yanıkları olan hastalarda ağrı tedaviye uyumsuzluğa neden olabilir. Hareketsizlikten kaynaklanan komplikasyon riskini de artırabilir.

Yanık ekibi ayrıca herhangi bir psikolojik sorunu çözebilmelidir. Yanıklar hem hasta hem de aile için üzücü olabilir. Tedavinin ilk aşamalarında, bir yanık ekibi başarılı ve başarısız bir sonuç arasındaki farkı yaratabilir.

Deri Grefti Ameliyatı

Yanık yaralarının cerrahi tedavisi cilt grefti ameliyatını içerir. Cilt vücudun sağlıklı kısmından alınır ve daha sonra yanmış bölgeye bağlanır. Deri grefti yaranın açılmasına ve düzgün iyileşmesine yardımcı olur. Cerrahi deri grefti ameliyatı genellikle genel anestezi altındayken yapılır.

Aşılama işlemi, vücudun sağlıklı bir kısmından ince bir deri tabakasının çıkarılmasını ve ardından greftin yanmış bölgeye bağlanmasını içerir. Greft otolog olabilir, yani sağlıklı bir kişinin derisinden veya bir hayvanın derisini kullanan allogreftten yapılır.

Deri grefti ameliyatı süreci, grefti korumak için bir atel kullanımını içerir. Atel ameliyatta veya sonrasında uygulanır ve üç veya beş güne kadar açık kalır. Atel cerrahi zımbalarla sabitlenir ve ardından greft stabil olduğunda çıkarılır.

Tam kalınlıktaki deri greftleri, bölünmüş kalınlıktaki deri greftlerinden daha uzun bir iyileşme süresi gerektirir. Greftin üç veya dört haftalık bir süre travmadan korunması gerekir ve hastanede kalmayı gerektirebilir. Ayrıca fizik tedaviye ihtiyacı olabilir.

Aşılama için ideal zaman, yara yatağının hazırlanmasına bağlıdır. Tam kalınlıkta bir deri grefti, altta yatan kan damarları olan bir deri flebidir. Bu, deri greftinin kasılmasını en aza indirerek yanık yarasının daha fazlasını örtmesini sağlar.

Mikrograflar yerine allogreftler kullanılabilir. Geçicidirler ve yanık yarasının kapanması için toplanan cilt miktarını azaltabilirler. Otogreftler gibi de örülebilirler.

Bölünmüş kalınlıktaki deri greftleri genellikle kalçadan, ön veya dış uyluktan hasat edilir. Yanmış bölgeye özel zımbalarla tutturulurlar.

Tetanoz Toksoidi

Nerede yaktığınıza bağlı olarak, uygun yara bakımı ile tetanoz enfeksiyonu riski azaltılabilir. Tetanoza Clostridium tetani adı verilen bir organizma neden olur. Vücuda yaradan girebilir ve ağrılı kas spazmlarına neden olabilir.

Tetanoz, hayatı tehdit edebilecek ciddi bir enfeksiyondur. Clostridium tetani tarafından üretilen toksinler, nörotransmitter salınımına müdahale eder ve omurilikteki inhibitör dürtülerini bloke eder. Bu, çeneye neden olabilecek kas spazmlarına neden olur. Tetanoz aşılama yoluyla önlenebilir. Tetanoz toksoidi, difteri ve boğmaca dahil olmak üzere tetanoza karşı koruma sağlayan birçok aşı vardır.

Tetanozu önlemenin ana yöntemi bağışıklamadır. Çocukların bir yaşından önce üç doz DTP (difteri ve tetanoz toksoid) ve HepB (Hepatit B) almaları gerekir. Geçmişte tetanoz geçirenlerin bir takviye dozu almaları gerekir.

Yanık geçirdiyseniz ve uygun tetanoz toksoid aşısı olmadıysanız, yanıktan sonraki iki gün içinde bir iğne yaptırmalısınız. Bu atış hayatınızın geri kalanında tetanozdan korunma sağlayacaktır. Yanıkınızda nekrotik materyal varsa, tetanoz immün globulin (TIG) profilaksisi almanız gerekebilir.

Tetanoz, gübre ve toprakta yaşayan bakterilerden kaynaklanır. Bu bakteriler vücuda yaralar veya kırık cilt yoluyla girebilir. Tetanoz için kuluçka süresi yaklaşık 3 ila 21 gündür, ancak semptomlar ne kadar erken gelişirse ölüm şansı o kadar yüksek olur.

Tetanoz, kas spazmlarına, çeneye ve diğer ciddi durumlara neden olabilen ciddi bir hastalıktır. Yanık varsa, sağlık ağı uzmanınızı aramalısınız. Tetanoz immün globulini önerebilir veya size bir antibiyotik verebilirler.

Soluma Yaralanması

Bir inhalasyon yaralanması sırasında solunum sistemi partiküllere ve gazlara maruz kalır. Bu, solunum sisteminde akut bir yaralanmaya neden olur ve bu da yapısal lezyonlara ve fonksiyonel sekellere neden olabilir. İnhalasyon hasarının ciddiyetini çeşitli faktörler etkileyebilir. Bunlar solunan partikül miktarını, yaralanmanın yerini ve maruz kalma süresini içerir.

Duman solunması en yaygın inhalasyon yaralanması türüdür. Zararlı buharların solunmasının sonucudur ve alt solunum yollarında termal hasar olarak sınıflandırılır. Duman soluma yaralanmaları akciğer ödemine ve akut solunum sıkıntısı sendromuna (ARDS) yol açabilir.

Soluma yaralanması, solunum sistemini, akciğerleri ve üst solunum yolunu etkileyebilen sistemik bir komplikasyondur. Semptomlar yanıktan 48 saat sonra ortaya çıkabilir. Tedavi edilmezse bu semptomlar kalıcı hasara yol açabilir. Semptomlar öksürük, nefes darlığı, hırıltı ve stridoru içerir.

Ayrıntılı bir orofaringeal muayene, inhalasyon yaralanmasının derecesini değerlendirmeye yardımcı olabilir. Şişlik varsa trakeanın bronkoskopik değerlendirmesi yapılabilir.

Bazı inhalasyon yaralanmaları için entübasyon gerekli olabilir. Bu özellikle hava yolu yanığı olduğundan şüphelenilen hastalar için geçerlidir. Ödem varsa hava yolunu kaybetmemek de gerekli olabilir.

İnhalasyon yaralanmasının tedavisinde multidisipliner bir ekip yer almalıdır. Göğüs fizyoterapistleri, anestezistler, plastik cerrahlar, solunum doktorları ve diğerlerini içermelidir.

Bir inhalasyon yaralanmasının ilk değerlendirmesi göğüs röntgeni, akciğer fonksiyon testleri ve kan testlerini içermelidir. Laboratuvar testleri zehirlenmeleri ve metabolik bozuklukları tespit edebilir.

Sorunu en aza indirmenin en önemli yolu, yeterli inhalasyon koruması sağlamaktır. İnhalasyon yaralanması olan hastalara oksijen verilmeli ve dikkatli bir pulmoner tuvalette tutulmalıdır. Bazı hastalar ayrıca ekstrakorporeal membran oksijenasyonuna (ECMO) veya intravenöz (IV) erişime ihtiyaç duyabilir.

Solunum Komplikasyonları

Yanık tedavisinin tüm ciddi komplikasyonları arasında solunum komplikasyonları en önemlisidir ve önemli mortaliteye yol açar. Bu komplikasyonlar arasında zatürree, akciğer ödemi, yaralanma sonrası solunum yetmezliği ve pulmoner arterlerin tıkanması sayılabilir.

Yaralanmanın ilk 24 ila 72 saatinde hastayı canlı tutmak en önemli müdahaledir. Tedavi, hava yolunu açık tutmayı, yeterli oksijen sağlamayı ve havalandırmayı içerir. Bu süre zarfında, solunum komplikasyonları gelişme riskini değerlendirmek için bir derecelendirme sistemi kullanılmalıdır.

Derecelendirme sistemine ek olarak, hastanın riskini ölçmek için kullanılabilecek birkaç biyobelirteç vardır. En sık görülen solunum komplikasyonları pnömoni ve sepsisi içerir. Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), solunan dumandan kaynaklanan doğrudan akciğer hasarı ve bulaşıcı komplikasyonlar yoluyla ortaya çıkabilir.

Yanığa bağlı akciğer hasarının nedeni hala bilinmemekle birlikte, bir dizi klinik çalışma serbest oksijen radikallerinin rol oynadığını göstermiştir. Ek olarak, enflamatuar aracılar solunum yolu hasarının patofizyolojisinde önemli bir rol oynar.

Yanık hastalarında ARDS epidemiyolojisi üzerine yapılan bir araştırma, inhalasyon yaralanmasının varlığının artmış mortaliteyi öngördüğünü buldu. Bu artış sabit değildir, ancak hastanın yaşı ve yanık yaralanmasının büyüklüğü ile artar.

Yanıkların ilk haftasında hastalar pulmoner ödem geliştirebilir. Ödem, sıvı kaybı, sıvı oluşumu veya yanma bölgesinden kaynaklanabilir. Enflamasyon, akciğer ödemine önemli bir katkıda bulunur.

Yanıkların ilk birkaç gününde en yaygın patojenler stafilokoklardır. İlk ampirik antibiyotik tedavisi bu organizmaları hedeflemelidir. 5 İla 7 gün sonra en yaygın patojenler gram negatif bakterilerdir. Bazı durumlarda hiperbarik oksijen tedavisi gerekebilir.