Sezai Karakoç Kimdir, Neden Sürgün Edildi?

Bazı yazarlar ve şairler sahip oldukları ideolojilerden bağımsız olarak milletlerin tarihinde güzide bir konuma yerleşmeyi başarırlar. Sezai Karakoç, tam da böyle bir isimdir. Milyonlarca insan pek çok konuda onunla aynı düşüncelere sahip olmasa da şairin şiirlerini okumaktan büyük bir keyif alır. Onunla düşünce yapısı olarak taban tabana zıt olan insanlar bile “diriliş şairinden” bir şeyler öğrenmiştir. Bu haberimizde Sezai Karakoç’a dair merak edilen bütün detayları en ince ayrıntılarıyla birlikte okuyabilirsiniz.

Sezai Karakoç Kimdir?

22 Ocak 1922 tarihinde Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde dünyaya gelen Sezai Karakoç; şair, yazar, düşünür ve siyasetçidir. Birçok insan onu düşünür kimliği ve kendine özgü “medeniyet” düşüncesi nedeniyle seviyor olsa da Karakoç’un asıl tanınma nedeni ve şair kimliği ve şiirleridir.

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde maliyet eğitimi alan Sezai Karakoç’un mesleği maliye müfettişliğidir. Hayatının on yılını bu mesleği yaparak ve görev icabı Anadolu’nun çeşitli şehirlerini gezerek geçiren Sezai Karakoç, 1965 yılından 1973 yılına kadar çok kez istifa etse de bu yıllar arasında her seferinde görevine geri döner.

Nitekim 1973 yılında son kez istifa eden ve hayatının kalan bölümünde bir daha maliye müfettişliği yapmayan Karakoç, bu tarihten itibaren tam zamanlı olarak 1960 yılında kurduğu Diriliş dergisi için çalışmaya başlar.

1960: Diriliş Yayınları ve Diriliş Dergisi

27 yaşında kendi “diriliş fikri” ve “medeniyet anlayışı” üzerine kurduğu Diriliş Yayınları ve Diriliş dergisi, Sezai Karakoç’a yaşamı boyuna eşlik eder. 1990 yılında Diriliş Partisi’ni kuran Karakoç, fikirlerini bu parti aracılığıyla siyasi arenaya da taşımıştır.

Ancak Karakoç’un Diriliş Partisi, hiçbir zaman Türk siyasi hayatındaki diğer partiler gibi olmamıştır ve seçimlere girmemiştir. Hatta parti 1997 yılında üst üste iki genel seçime mazeretsiz olarak girmemesi nedeniyle kapatılmış ve Yüce Diriliş Partisi adıyla 2007 yılında tekrar açılmıştır.

Sezai Karakoç’un genel başkanı olduğu Diriliş Partisi seçimlere katılmamasına rağmen parti binasında haftalık olarak düzenlenen ve Karakoç’un konuştuğu fikri toplantılara bugüne kadar Türk siyasetini derinden etkileyen çok sayıda politikacı katılmıştır. Bu açıdan Karakoç, sıradan bir siyasetçiden ziyade bir düşünür ve kanaat önderi olarak öne çıkmıştır.

Diriliş Fikri Nedir?

Sezai Karakoç düşünce kitaplarında “diriliş” fikrini farklı yönleriyle defalarca açıklar. Özetlemek gerekirse bu fikir, geçmiş dönemlerde geniş bir coğrafyaya yayılan “İslam medeniyetine” dayanır.

Karakoç’a göre bu medeniyetin ve herhangi bir medeniyetinin temelinde dört sacayağını bulunur: Sanat, düşünce, siyaset ve ilim ve Osmanlı’nın çöküşüyle birlikte İslam medeniyeti de ortadan kalkmıştır. Şair “diriliş” fikrini, “İslam’ın özünde bulunan dirliği ve hayatiyeti hatırlatmak” olarak tanımlar.

1967: “İslam’ın Dirilişi”, “Yazılar” ve Sürgün Yılı

1967 yılında Diriliş Yayınları tarafından yayınlanan ve Sezai Karakoç’un imzasını taşıyan “İslam’ın Dirilişi” isimli kitap, Karakoç’un İstanbul 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 8 yıl hapis cezası istemiyle yargılanmasına neden olur. Dava devam ederken “Yazılar” isimli kitabını yayınlayan Karakoç’a, bu kitap nedeniyle de ayrıca dava açılır.

İki kitabı nedeniyle toplam bir yıl, yedi ay, on gün hapis cezasına çarptırılan Sezai Karakoç’un cezası, para cezasına çevrilerek tecil edilir ve 1974 yılında çıkan genel afla düşer. Ancak yazar, bir yıl sürgün cezasına çarptırılmıştır.

Çok sevdiği ve İslam’ın bir taşıyıcısı olarak gördüğü İstanbul’dan Ankara’ya sürülen Sezai Karakoç, bu yıllarda “Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine” isimli ünlü şiirini kaleme alır.

5 Şubat 1992: Diriliş Dergisine Veda

1960’da yayınlarına başlayan Diriliş dergisi, içinde başta Sezai Karakoç olmak üzere yazarların siyasi ideolojilerini yansıtan yazıların da yer aldığı bir edebiyat dergisidir. Bu özelliği nedeniyle dergi çok kez akamete uğramış ve yayınlarını kısa süreliğine sonlandırmak ve sonra tekrar başlatmak zorunda kalmıştır.

Sonuç olarak 32 yıl boyunca kadar yayınlarını sürdürmeyi başaran ve Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Alaaddin Özdenören ve İsmet Özel gibi isimlerin yetişmesine katkı sağlayan Diriliş dergisi, 5 Şubat 1992’de son sayısını yayınlayarak tamamen kapanır.

Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ve Cumhurbaşkanlığı Edebiyat Ödülü

Kurduğu yayınevi ve partiyle “diriliş” düşüncesini büyütmeyi sürdüren Karakoç, 2006 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığının Kültür ve Sanat Büyük Ödülü ile ödüllendirilir. Bakanlığa bir mektup yazan Karakoç, ödüle dahil olan paranın kültür ve sanat işleri için harcanmasını ve diğer kısmın posta ile adresine gönderilmesini ister.

Daha sonra 2011 yılında Cumhurbaşkanlığı Edebiyat Ödülü ile ödüllendirilmek istenen Sezai Karakoç, bu ödülü reddeder ve ödül törenine katılmaz.

Sezai Karakoç’un Edebiyat Çizgisi

Şiirlerini yayınlamaya başladığı andan itibaren şiir anlayışı hakkında yazdığı yazıları da yayınlamaya başlayan Karakoç, ikinci yeni akımı içinde kabul edilir ancak Türk edebiyatında özgün bir yere sahiptir.

Sezai Karakoç’un şiir anlayışını en iyi tanımlayan kelime “metafizik” kelimesidir. Aslında metafizik şiir Türk şiirinde Tanzimat öncesi yaygındır. Sonraki dönemde sadece Abdülhak Hamit, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Kutsi Tecer, Yahya Kemal ve Asaf Halet Çelebi gibi isimlerde metafizik anlayış görülür. Sezai Karakoç, çok başarılı bir şair olarak bu anlayışı tekrar ortaya çıkartmış ve Türk şiirinin merkezine oturtmuştur.

Sezai Karakoç’un En Sevilen Şiirleri

Sezai Karakoç’un en sevilen ve en çok alıntılanan 10 şiirinin isimleri şöyledir:

1. Sürgün Ülkeden Başkentler Başkentine
2. Monna Rosa
3. Balkon
4. Anneler ve Çocuklar
5. Kan Şiiri
6. Ben Kandan Elbise Giydim Hiç Değiştirsinler İstemezdim
7. Batış
8. Çeşmeler
9. Bahçe Görmüş Çocukların Şiiri
10. Adak Işığı

Sezai Karakoç’un Vefatı

2007 yılının Nisan ayından ölüm tarihine kadar her cumartesi günü Yüce Diriliş Partisi İstanbul İl Başkanlığında konuşma yapmaya ve fikirlerini halka açık şekilde paylaşmaya devam eden Sezai Karakoç, geçirdiği kalp krizi sebebiyle 16 Kasım 2021 tarihinde İstanbul’daki evinde vefat etmiştir. Tam Adı Ahmet Sezai Karakoç olan şairin mezarı, Şehzadebaşı Camii’nin haziresindedir.

Vefat haberinin duyulmasıyla birlikte farklı partilerden politikacılar şairin ailesi için taziye dilekleri yayınlamış ve Türkiye’nin farklı şehirlerinde şair için gıyabi cenaze namazları kılınmıştır.

Son dakika personel sağlık ve gündem gelişmelerini Sağlık Ağı ile takip edin.