Menopoz Nedir?
Menopoz bakıldığında bebeklik, cinsel olgunluk ve ergenlik gibi hayatımızın bir dönemine denir. Baktığımızda menopoz adını verdiğimiz dönemde yumurtalıklardaki folikül miktarı azalmaktadır ve buna bağlı olarak da östrojen üretimi vücudumuzda günden güne azalmaya başlamaktadır. Günden güne azalmakta olan östrojen üretimi en sonunda kesilir ve yumurtalıklar yavaşça küçülmeye başlar. Buna bağlı olarak da adet döngüsü adını verdiğimiz dönem kesilir ve kadınlar üreme yeteneğini kaybetmiş olur ve buna menopoz adı verilir.
Bu sürece genel olarak baktığımızda kadınların 12 normal adet döneminin hiçbirinde adet görmemesi ile birlikte menopoz teşhisi konulmaktadır. Üreme ve adet görme döneminde menopoza geçilen döneme ise ” menopoz esnasında” anlamına gelen perimonopoz olarakta bilinir. Menopoz yaşı normal standartlarda 40 ila 50’li yaş gruplarında görülürken, bazı durumlarda perimonopoza bağlı olarak adet düzensizliği 30’lu yaşlardan başlayarak da ortaya çıkabilmektedir, ama bu olay erken menopozun her zaman gerçekleşeceği anlamına da gelmemektedir.
Perimonopoz süresi boyunca kişinin vücudundaki östrojen düzeyi, yanı genel adıyla kadınlık hormonu düzeyi düzensiz bir biçimde yükselip azalmaya başlar. Bu duruma bağlı olarak menopoz dönemi boyunca kişide ortaya çıkabilecek sıcak basması, vajinal bölge kuruluğu ve enerji azalması gibi fiziksel belirtilerin yanı sıra, duygusal durumu etkileyebilecek belirtiler sebebiyle de uyku düzeni bozulabilmektedir. Bu belirtilerin hafifletilmesi ve giderilmesi amacıyla hormon tedavisinden hayat tarzında değişikliğe kadar birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır.
Menopoz çeşitleri nelerdir?
Menopoz oluşum biçimine göre sınıflandırılmaktadır, bunlar doğal menopoz erken menopoz olarak ayrılmaktadır.
Premenopoz: İlk semptomların görüldüğü dönemden menopoza kadar olan zamanı kapsamaktadır. Yumurtalıklarda folikül aktivitesi yavaşlayıp adetler düzensizleşir ve bu süreç 1-2 aydan 1-2 yıla kadar da sürebilmektedir.
Menopoz: En son âdet kanamasının görüldüğü döneme denir.
Postmenopoz: menopozun başlamasından yaşlılık dönemine kadar geçen genelde 6 ila 8 senelik süreyi kapsamaktadır. Bir kadının postmenopoz olabilmesi için 12 ay boyunca adet görmüyor olması gerekmektedir
Doğal menopoz: menopozun bilindiği üzere gerçekleşmesine denir.
Erken menopoz: Menopozun, Kadının 45 yaşından önceki dönemine kadar meydana gelmesi durumudur. Erken menopozun nedenlerine genel olarak bakıldığında;
1-Nedeni belirsiz durumlar
2-Otoimmün hastalıklar
3-Radyoterapi
4-Kemoterapi
5-Enfeksiyonlar
6-Çevresel nedenler
7-Kürtaj ve düşükler
8-Sık gebelik
9-Aşırı şişmanlık
10-Hipotiroidizm
Erken menopoz belirtileri nelerdir?
Erken yaşta menopoz görülmesi sıklıkla görülen bir durumdur. Erken menopozun belirtilerine dikkat ettiğimizde, ateş, uyku problemleri, depresyon, gergin olma ve çok kolay sinirlenme, sıcak basması, saç dökülmesi, cinsel fonksiyon bozukluğu, duygu ve durum bozuklukları, aşırı kilo alımı, kemik erimesi, bilişsel fonksiyonlarda düşüş olarak gözlemlenmektedir.
Menopoz belirtileri nelerdir?
Menopoz belirtileri ve bulguları kadından kadına göre ve menstrüasyon düzenindeki değişimler de dahil olmasıyla birlikte farklılık göstermektedir. Düzenli üreme ve adet döneminde menopoz dönemine kadar olan perimenopoz sürecinin oluşumunu sağlayan aylar ya da yıllarda kişilerde en başta düzensiz adet dönemlerinin görülmesiyle birlikte; cilt kuruluğu gece terlemeleri kilo artışı yavaşlayan metabolizma memede dolgunluk kaybı ruh halinde ani değişmeler saç tellerinin incelenmesi sıcak basmalar üşüme uyku problemleri vajinal bölgede kuruluk gibi çeşitli belirti ve bulgular görülmektedir. Perimenopoz sırasında adet döneminde atlama olması sık görülebilmekte ve beklenen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çoğunlukla kadınların adet dönemleri bir ay atlar ve bir sonraki adet döneminde tekrardan başlar ya da birkaç ayı atlayıp birkaç ay boyunca tekrardan aylık döngüler başlatır. Ayrıca kadınların adet dönemi daha kısa döngüler biçiminde gerçekleşme eğimi göstermektedir. Bu sebeple daha sık tekrarlayabilmektedir. Fakat düzensiz dönemlere rağmen gebelik gelişimi mümkündür. Bu sebeplere baktığında bir adet dönemini atlamış olan fakat menopoz geçişine başlayıp başlamadığından emin olmayan kadınların hamilelik testi yaptırmaları önerilmektedir. Menopoz sürecinin sonrasında ise vajinada hala kanama varsa, bu durumda mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Zira erken kontrol ve buna bağlı olarak gerçekleşen erken teşhis tedavi sürecine çok büyük katkı sağlamaktadır.
Perimenopoz sırasında kadınların adet döneminde atlama olması gene olarak görülebilmektedir ve bu beklenen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Genel olarak kadınların adet dönemleri bir ay atlar ve sonraki dönemde tekrardan başlar. Ama bazı durumlarda adet döneminin birkaç ay atlaması durumlarında ise birkaç ay boyunca tekrardan aylık döngüye girmek için vücut kendini döngüye sokmaya çalışır. Ayrıca adet dönemi daha kısa döngüler biçiminde gerçekleşme eğilimindedir. Bu sebeple daha sık tekrarlayabilmektedir.
