Emekli Maaşı Ne Kadar (4A/4B/4C)
Emekli maaşı hesaplama; emekli kişinin sigorta başlangıcı, çalışma süresi ve ödediği prim miktarı gibi spesifik kriterler doğrultusunda yapılabilir. Bu kriterler göz önünde bulundurulmadan emekli maaşı hesaplaması, sadece tahmini ve yaklaşık olarak yapılabilir. Yine bu kriterler doğrultusunda aynı mesleği yaparak emekli olan iki kişi, farklı miktarlarda emekli maaşı alabilir. Genel gözlemlere göre daha uzun süre çalışan ve daha yüksek prim ödemeyen kişiler, daha fazla emekli maaşı alır.
4A SGK Nedir?
4A SGK emekli maaşı hesaplamasına geçmeden önce kimlerin 4A kapsamında olduğuna açıklık getirelim. Günümüzde bütün sigorta sistemi, SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) bünyesinde toplanır. Bu nedenle geçmişte SSK (Sosyal Sigortalar Kurumu) olarak adlandırılan yapı ile SGK arasında bir ilişki söz konusudur.
Bu ilişki şöyle açıklanabilir: 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 2006 yılında yürürlüğe girmesiyle SSK’ya prim ödeyen kişilerin dahil olduğu sigorta, SGK’ya devredilir ve 4A sigortasına dönüşür. Yani 4A, geçmişte SSK olarak adlandırılan kuruma prim ödeyen kişilerin dahil olduğu sigorta sistemidir. Ayrıca günümüzde özel iş yerlerinde sözleşmeli olarak çalışan kişiler yani bir işverene bağlı olarak çalışan işçiler, 4A kapsamındadır.
4A SGK Emekli Maaşı Hesaplama
4A kapsamındaki sigortalılar için kritik tarih 2000 yılıdır. 2000 yılından önce SSK’lı olan (günümüzde 4A SGK) kişilerin emekli maaşları; kat sayı, aylık bağlama oranı ve gösterge rakamı kullanılarak yapılır. Emeklilik maaşının hesaplanmasında, kişinin emekli olmadan bir yıl önce sahip olduğu değerler kullanılır.
SGK emekli maaşı hesaplamasında kullanılacak gösterge rakamı şöyle bulunur:
- Kişinin son 10 yıllık kazancı esas alınarak yıllık ortalama kazancı hesaplanır.
- Ortalama kazanca göre gösterge tablosundaki en yakın değer, gösterge rakamı olarak esas alınır.
Netice itibarıyla 4A SGK emekli maaşı hesaplamasında şu formülden yararlanılır:
- Gösterge sayısı x katsayı x aylık bağlama oranı
Eğer bu formülü kullanarak emekli maaşınızı hesaplamakta zorluk çekiyorsanız SGK tarafından sunulan emekli maaşı hesaplama hizmetini kullanabilirsiniz:
- SGK Aylık Hesaplama sayfasına tıklanır.
- Formdaki ilgili bölümlere T.C. kimlik numarası, SSK sicil numarası, baba adı, nüfus ili ve doğum tarihi yazılır.
- Sorgula butonuna tıklanarak hesaplama gerçekleştirilir.
Prim gün sayısı 3600’den az olan kişiler için emekli aylığı hesaplamasının yapılamayacağı unutulmamalıdır.
4B SGK Nedir?
SGK 4B sigortası, geçmişte BAĞ-KUR olarak isimlendirilen sigortadır. Bu sigorta sistemine, kendi mesleğini yapan kişiler dahil olur. Yani kariyer ve meslek grupları dışında kalan, herhangi bir işverene çalışmayan ve kendi işini yapan kişiler 4B’li olabilir. Bu kişiler mühendis, sanatkar, serbest meslek mensubu ya da işyeri sahibi olabilir.
Öte yandan kamu kurumlarında kadrolu çalışan bazı kişiler de 4B sigorta sistemine dahildir. 4B kapsamındaki kişiler E-Devlet üzerinden hizmet dökümlerini kontrol edebilirler.
4B SGK Emekli Maaşı Hesaplama
4B (BAĞ-KUR) emekli maaşı hesaplamasında üç farklı zaman dilimi esas alınır:
- 2000 öncesi
- 2000-2008 yılları arası
- 2008 yılı sonrası
Buna göre şayet 2000 yılı öncesi en son basamaktan 1 tam yıl prim ödemesi gerçekleşmişse primin yüzde 70’i maaş olarak bağlanır. Eğer ödeme son basamaktan yapılmadıysa hesaplamada bir önceki basamak esas alınır.
2000-2008 yılları arası için yapılan hesaplamalarda ise emekli maaşı şu formülle hesaplanır:
- Ağırlıklı ortalama x aylık bağlanma oranı
Bu tür hesaplamalarda ağırlık ortalama, toplam prim gün sayısının 2000 yılı ile 2008 yılları arasındaki prim gün sayısına bölünmesiyle elde edilir.
Son olarak, 2008 yılı sonrası için 4B emekli maaşı hesaplaması şöyle yapılır:
- Ağırlıklı ortalama x aylık bağlanma oranı
Ancak bu formüldeki ağırlıklı ortalama, büyüme hızının ve TÜFE rakamlarının ortalamasıdır. Ayrıca dönem ağırlığı, toplam prim gün sayısının 2008 sonrası prim gün sayısına bölünmesiyle elde edilir.
Bu hesaplamalara göre 2000 öncesi en yüksek basamaktan prim ödeyen kişilerin emekli aylığı daha yüksek olur. 1 Ekim 2008 sonrası için hesaplama, düşük sistem üzerinden yapıldığı için bu kapsama giren emeklilerin maaşı, daha düşüktür. Ancak emekli maaşının yüksek olmasını isteyen kişiler SGK’ya yüksek basamaktan prim ödeyebilir.
4B SGK emekli maaşı hesaplaması, E-Devlet Emekli Aylık Hesaplama hizmeti kullanılarak da yapılabilir.
4C SGK Nedir?
Günümüzde 4C olarak isimlendirilen sigorta sistemi, eskiden Emekli Sandığı olarak isimlendirilen sigorta sistemidir. Şu kişiler, 4C kapsamında sigortalanır:
- Tüm kadrolu devlet memurları
- Hizmet akdine tabi çalışanlar
- Mahalle muhtarları
- Serbest meslek çalışanları
- Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve sanatkarlar
- Daimi ve mevsimlik sözleşmeli tarım çalışanları
- Anonim ve komandit şirket ortakları
4C SGK Emekli Maaşı Hesaplama
SGK tarafından geliştirilen 4C İkramiye ve Maaş Hesaplama sitesi, 4C kapsamındaki kişilerin emekli olmaları durumunda alacakları maaşları hesaplamalarına yarayan bir internet sitesidir.
Bu sitenin doğru hesaplama yapabilmesi için şu bilgilerin ilgili forma eksiksiz ve doğru şekilde girilmesi gerekir:
- Derece
- Kademe
- Ek gösterge
- Makam, temsil, görev tazminat göstergesi
- Hizmet yılı
- Hizmet ayı
- Kıdem yılı
- İkramiye yılı
- Aylık tarihi
- Pay/payda
- Kad. tazminatı ek gösterge
En temel hesaplama için formdaki derece, kademe ve aylık tarihi bilgilerinin doldurulması yeterlidir. Ayrıca makam, temsil, görev tazminat göstergesi olmayan kişiler bu alana “0” rakamını yazabilir.
Son olarak emekli maaşı hesaplamasının, SGK’ya ait resmi siteler üzerinden yapılsa bile resmi bir hesaplama olmadığını hatırlatmak gerekir. “Ne kadar emekli maaşı alırım?” sorusuna yanıt veren bütün internet siteleri, ziyaretçilerine sadece tahmini hesaplamalar sunabilir. Çünkü emekli maaşı hesaplaması, çok sayıda değişkene bağlıdır ve SGK tarafından bütün kişisel değişkenler dikkate alınarak kişiye özel yapılır ve onaylanır.
Son dakika personel sağlık ve gündem gelişmelerini Sağlık Ağı ile takip edin.
