Covid-19 Beyni Nasıl Etkiler?
COVID–19 hastaları beyinde kafa karışıklığından koku ve tat kaybına, hayatı tehdit eden felçlere kadar değişen birçok etki bırakıyor. 30’lu ve 40’lı yaşlarındaki genç hastalar, felç gibi nörolojik sorunlar yaşıyor. Araştırmacıların Covid-19 Beyni Nasıl Etkiler? sorusuna henüz cevapları olmasa da, birkaç teorileri var.
KORONAVİRÜS BEYNİ HANGİ ŞEKİLLERDE ETKİLİYOR?
Dünya çapındaki vakalar, COVID-19’lu hastaların beyinle ilgili aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli koşullara sahip olabileceğini göstermektedir:
- Bilinç Bulanıklığı, Konfüzyon
- Bilinç Kaybı
- Nöbetler
- Felç
- Koku Ve Tat Kaybı
- Baş Ağrısı
- Odaklanma Sorunu
- Davranıştaki Değişiklikler
Hastalar felce ve solunum yetmezliğine yol açabilen periferik sinir sorunları yaşıyor. Mevcut araştırmalara dayanarak, COVID-19’un beyne zarar verebileceği dört yol var, ancak herhangi bir sonuca varılmadan önce her birinin titizlikle incelenmesi gerekiyor.
- ŞİDDETLİ ENFEKSİYON
İlk olası yol, virüsün beyne girme ve ani bir enfeksiyona neden olma kapasitesine sahip olabilmesidir. COVID-19’lu bazı
hastalarda meydana gelen koku kaybı, virüsün burnun hemen üstünde bulunan ve koku hakkında beyne bilgi ileten koku soğancığından girdiğini gösterebilir.
- AŞIRI HIZLI BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
İkinci bir olasılık, bağışıklık sisteminin COVID–19 ile savaşma girişiminde aşırı hıza girmesi ve bu hastalıkta görülen doku ve organ hasarının çoğuna belki de virüsün kendisinden daha fazla neden olabilecek uyumsuz inflamatuar üretmesidir.
- VÜCUTTAKİ KAOS
Üçüncü teori, yüksek ateşten düşük oksijen seviyelerine ve çoklu organ yetmezliklerine kadar değişen, COVID-19’un vücutta neden olduğu tüm fizyolojik değişikliklerin, aşağıdaki hastalıklarda görülen deliryum veya koma gibi beyin işlev bozukluğuna katkıda bulunduğu veya bunları hesaba kattığıdır.
- KAN PIHTILAŞMA
COVID-19’un beyni etkileyebileceği dördüncü yol, bu hastaların felç geçirme eğilimi ile ilgisi olması. Hastalığı olan hastalarda kan pıhtılaşma sistemi son derece anormaldir ve pıhtıların bu hastalarda ortaya çıkma olasılığı diğerlerine göre çok daha fazladır. Pıhtılar vücudun derinlerindeki damarlarda veya kan akışını kesebilecekleri akciğerlerde oluşabilir. Bir kan pıhtısı beyne giden arterleri tıkar veya daraltırsa felç meydana gelebilir.
30’larında ve 40’larında COVID-19’lu bazı hastalar felç geçiriyor. Bu hastalarda hiperaktif kan pıhtılaşma sistemi ile ilgili olabilir. COVID–19 hastalarında hiperaktive olan bir diğer sistem ise kan damarları ile vücut dokusu arasındaki bariyeri oluşturan hücrelerden oluşan endotel sistemidir. Bu sistem daha genç hastalarda biyolojik olarak daha aktiftir ve hiperaktif endotelyal ve kan pıhtılaşma sistemlerinin kombinasyonu, bu hastaları kan pıhtısı geliştirme açısından büyük bir risk altına sokar.
Mevcut verilerden COVID-19’un tercihen daha genç hastalarda felçlere neden olduğu sonucuna varmak için erken olacaktır. Her yaştan COVID–19 hastasında felçte bir artış olması da akla yatkındır.
Sonuç olarak COVID–19 henüz herkes tarafından bilinen bir hastalık olmadığı ve tedavi seçeneklerinin de neler olabileceği bilinmediğinden dolayı bu hastalığın beyne olan net etkisinden bahsetmek mümkün değildir. Beyne zarar verebileceğine dair birtakım bulgular olsa da henüz araştırmaların devam ediyor olması sonucun net olmamasına imkân sağlıyor.
